میلاد پیامبر اسلامنبی مکرم اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، خاتم پیامبران و برترین شخصیت جهان هستی است، که با رسالت الهی خویش جهانیان را از ورطه جهالت و فساد، نجات داد و با تعالیم انسان‌ساز قرآن و سنت، راه سعادت و تکامل و پیشرفت را به بشر نشان داد و تمدن عظیم اسلامی را در سرزمینی که از تمدن و پیشرفت بهره چندانی نداشتند، پایه‌ریزی کرد. اسلام و آموزه‌های متعالی آن به سرعت در جهان پیشرفت کرد و مناطق وسیعی را در بر گرفت. ۱ - تاریخ ولادت پیامبر از قول علماعموم مورخان سال ولادت آن حضرت را سال «عام الفیل» (۵۷۰ میلادی) نوشته‌اند. [۱]
بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه، ج۱، ص۷۴، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۶۱.
مشهور بین شیعیان هفدهم ماه ربیع الاول و در بین اهل سنت دوازدهم این ماه به عنوان روز ولادت ایشان مطرح است.طبری مورخ مشهور اهل سنت می‌نویسد: «از ابن اسحاق روایت شده که پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در عام الفیل، روز دوشنبه، دوازدهم ربیع الاول تولد یافت». ابن خلدون نیز می‌نویسد: «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در عام الفیل، دوازدهم ربیع الاول، در سال چهلم پادشاهی کسری انوشیروان متولد شد». [۳]
ابن خلدون، عبدالرحمان، الصبر، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ج۱، ص۳۹۱، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول.
علامه مجلسی (رحمة‌الله‌علیه) در بحارالانوار آورده است: «شیعیان تقریبا همگی اتفاق دارند که تولد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روز جمعه ۱۷ ربیع الاول بوده است». ۲ - والدین پیامبرنام پدر بزرگوار آن حضرت، «عبدالله» فرزند «عبدالمطلب» و مادر گرامی‌اش آمنه بنت وهب می‌باشد. زندگانی عبدالله با آمنه چندان طولانی نبود چرا که عبدالله دو ماه پیش از میلاد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از دنیا رفت. [۵]
آیتی، محمد ابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۵، تهران، نشر دانشگاه تهران، ۱۳۶۶.
یعقوبی می‌نویسد: «عبدالله بنا به نقل مورخان دو ماه پس از ولادت و به نقل بعضی دیگر دو ماه پیش از ولادت آن حضرت در سن ۲۵ سالگی بدرود حیات گفت». [۶]
یعقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۳۶۲، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۷۱.
۳ - جایگاه خاندان پیامبراجداد پیامبر در شهر مکه، از خاندان شریف و بزرگوار محسوب می‌شدند و مورد احترام اهل مکه بودند. و از مناصب مهمی برخوردار بودند. از این مناصب می‌توان به تولیت و کلید‌داری کعبه، سقایت (یعنی تهیه آب برای حاجیان) در ایام حج، رفادت (یعنی غذا دادن به حاجیان)، ریاست مکه و پرچم‌داری و فرماندهی سپاه اشاره کرد. [۷]
سبحانی، شیخ جعفر، فروغ ابدیت، ج۱، ص۸۵، دارالتبلیغ اسلامی، ۱۳۵۱.
۴ - نتیجه دعای حضرت ابراهیمدر روایات متعددی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است که حضرت فرمود: «من نتیجه دعای پدرم ابراهیم (علیه‌السّلام) هستم و همان کسی هستم که عیسی (علیه‌السّلام) مژده آمدن او را داده است». بیهقی در خصوص این جمله پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که فرمود: «من نتیجه دعای پدرم ابراهیم هستم»، می‌نویسد: «چون ابراهیم خانه کعبه را بنا کرد، دعا نمود و چند حاجت از خدا خواست از جمله اینکه خدایا: این شهر را در امان قرار بده...» سپس عرضه داشت: «ربنا وابعث فیهم رسولا منهم یتلو علیهم آیاتک ویعلمهم الکتاب والحکمة...» «پروردگارا بر ایشان پیامبری از میان خودشان برانگیز که آیات تو را بر ایشان بخواند و کتاب و حکمت را به ایشان بیاموزد...» این دعای ابراهیم مستجاب شد و خداوند پیامبر ما را همان پیامبر قرار داد که او خواسته بود. [۱۰]
بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه، ج۱، ص۸۰، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۶۱.
۵ - مژده ولادت پیامبر توسط حضرت عیسیمژده آمدن رسول گرامی اسلام توسط حضرت عیسی (علیه‌السّلام) در آیه: «واذ قال عیسی ابن مریم یا بنی اسرائیل انی رسول الله الیکم و مبشرا برسول یاتی من بعدی اسمه احمد» «و هنگامی که عیسی (علیه‌السّلام) پسر مریم (علیهاالسلام) گفت: ای فرزندان اسرائیل، من فرستاده خدا به سوی شما هستم... و به فرستاده‌ای که پس از من می‌آید و نام او احمد است، بشارت می‌دهم...» ۶ - حوادث شب میلاد پیامبرمورخان و سیره‌نگاران به وقوع حوادثی مهم در شب میلاد نبی گرامی اسلام اشاره دارند که نشان از اهمیت این ولادت خجسته دارد. در آن شب ۱۴ برج از ایوان کسری فرو ریخت، آتشکده فارس که هزار سال آتش آن افروخته بود خاموش شد. [۱۲]
ابن هشام، سیرة رسول الله، ج۱، ص۱۴۴، ترجمه رفیع الدین اسحاق بن محمد همدانی، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱.
در آن شب، دریاچه ساوه خشکید، موبد بزرگ در خواب دید که شتران تنومند همراه اسب‌های عربی از دجله گذشتند و در سرزمین ایران پراکنده شدند. در روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) نیز نقل شده که حضرت فرمود:«چون رسول خدا تولد یافت کاخ‌های سفید فارس و قصرهای شام (در پرتو نوری که تابید) برای آمنه آشکار شد». [۱۴]
آیتی، محمد ابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۶، تهران، نشر دانشگاه تهران، ۱۳۶۶.
۷ - دایه پیامبرحلیمه سعدیه بانوی بزرگواری است که افتخار دایگی محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را بر عهده گرفت. و اندکی پس از ولادت، محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را همراه خویش به بادیه و نزد قبیله خویش (بنی سعد) برد. و چون پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در خانه حلیمه سبب خیر و برکت در آن خانه شد. حلیمه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در سال پنجم ولادت به مادرش بازگرداند. [۱۶]
آیتی، محمد ابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۸، تهران، نشر دانشگاه تهران، ۱۳۶۶.
بدون شک با ولادت خاتم الانبیاء حضرت محمد بن عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پر برکت‌ترین مولود بشری پا به عرصه وجود گذاشت.۸ - اخلاق و رفتار پیامبراخلاق و رفتار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از همان دوران کودکی به گونه‌ای بود که مورد توجه همگان قرار گرفت. ابن سعد می‌نویسد: «پیامبر از لحاظ جوانمردی و اخلاق و آداب معاشرت و گفتگو و بردباری و امانت از همه برتر بود و از هر گونه آزار و دشنام دادن به دور بود. و هرگز مشاهده نشد که خصومتی یا ستیزه‌ای با کسی کند و آن چنان خداوند اخلاق پسندیده به آن حضرت عنایت کرده بود که لقب «امین» بر او غلبه یافت و در سراسر مکه به محمد امین معروف شد». [۱۷]
ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۱۰، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴.
۹ - بعثت پیامبرپیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در سن چهل سالگی به پیامبری مبعوث شد [۱۸]
ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۸، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴.
و رسالت جهانی خویش را آغاز کرد. ۱۳ سال در مکه به هدایت مردم پرداخت. [۱۹]
دینوری، احمد بن داود، اخبار الطوال، ص۲۰۱، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نی، ۱۳۷۱، چاپ چهارم.
سپس با فراهم شدن زمینه مناسب پیشرفت اسلام در مدینه، به این شهر مهاجرت کرد. قرآن معجزه جاودان الهی است که در طول ۲۳ سال بر آن حضرت نازل شد.۱۰ - رحلت پیامبررسول گرامی اسلام سرانجام در سال ۱۱ هجری و در سن ۶۳ سالگی [۲۰]
ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴.
رحلت فرمود.۱۱ - عناوین مرتبطولادت پیامبر؛ روز مولود. ۱۲ - پانویس
۱۳ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «میلاد پیامبر اسلام»، تاریخ بازیابی ۹۵/۰۱/۱۶. |